ساختار عصبی کودکان دوزبانه
برتري جانبی نیمکرههاي مغز (lateralization)
درباره برتري نیمکره هـاي مغـز در برخـی فعالیـت هـا،اغلب پژوهشگران پذیرفته اند که نیمکره چپ مغز در اکثر افراد تک زبانـه نـیمکـره غالب در زبان آموزي است. یافته هاي زیر مؤید آن است که یکی از نیمکره هاي مغز
به پردازش داده های زبانی می پردازد که اصطلاحاً به این پدیده برتري جانبی زبـان (lateralization language ) میگویند. پردازش زبانی عمـدتاً بـه نـیمکـرة چـپ واگـذار میشود. در کودکان دوزبانه، سه فرضیه در باب دو نیمکره اي بودن مغز
ارائـه شـده اسـت.طبق اولین فرضیه در کودک دوزبانه نیمکـره راسـت غالـب اسـت. طبـق فرضـیۀ دوم در کودک دوزبانه، همانند افراد تک زبانه، نیمکره چپ غالب است. فرضیۀ سوم نیـز بـر ایـن اساس است که هر نیمکره به پردازش یک زبان اختصاص دارد.
ساختار زبانی
بعد مهم دیگري که باید مدنظر داشت چگونگی ذخیره، سازماندهی، و بازیابی زبـان هـا در در کودک دوزبانه در حین تولید و درك زبانهاسـت. پـارادیس بـه چنـد سـاختار در سـطح عصب شناختی زبان اشاره کرده است:
ساختار گسترده (system extended)
ساختار دوتایی (system dual)
ساختار سه گانه (system tripartite)
به گفتۀ پارادیس «هر سه ساختار هماهنگ، مرکب، و مغلوب را میتـوان بر هریک از فرضیه هاي سیستم هاي مغزي منطبـق دانسـت» براي دو جهت گیري تفاوت قائل میشود؛ جهت گیري اول دربارة فرضـیۀ سـاختار گسـترده است.
بر طبق این فرضیه یک گنجینه ی بزرگ زبانی وجود دارد که حاوي عناصري بـراي هـر دو زبان است. اصوات زبان دوم نظیر واجگونه ها (allophones )یا نتیجه ی شکل هاي متفـاوت واج ها هستند و یا شکلهاي مختلف واج هایی اند که قـبلاً
در سیسـتم زبـان اول فـرا گرفتـه شده اند. بدین ترتیب زیربناي ساختار هر دو زبان از یک سازوکار پیروي میکند. این واقعیت که کودک دوزبانه میتواند یک زبان را با لهجۀ زبان دیگر صحبت کنند و اینکه افـراد دچـار ضایعات مغزي مربوط به بخش تکلم
از نقایصی در هر دو زبان رنج میبرند گواهی بر ایـن است .
دیدگاه مقابل نیز فرضیۀ ساختار دوتایی نامیده میشود. ایـن دیـدگاه ادعـا مـیکنـد کـه شبکه هایی از ارتباطات عصبی وجود دارد که بنیان هـر سـطح از زبـان را شـکل مـیدهنـد (سطوح آواشناختی، واژگانی، دستوري، و غیره).
هر دو سیسـتم زبـانی بـا ایـنکـه در یـک بخش مشترك ذخیره شده اند بازنمودهای متفاوتی دارند. این امر بیانگر وجود بیش از یـک سطح مستقل زبانی است.